Spółdzielcze prawo do lokalu nie może być mylone ze spółdzielczym własnościowym prawem do lokalu. Powstaje ono poprzez zawarcie umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu (w formie pisemnej pod rygorem nieważności) z członkiem spółdzielni mieszkaniowej . Członek jest zobowiązany do wniesienia wkładu mieszkaniowego i do regulowania opłat zgodnie z umową i statutem spółdzielni.
Spółdzielcze prawo do lokalu jest:
- niezbywalne
- nie podlega dziedziczeniu
- nie podlega egzekucji
- jednopodmiotowe tj. może przysługiwać jednej osobie bądź małżeństwu
Lokal bez zgody spółdzielni może zostać wynajęty lub oddać oddany w bezpłatne używanie. Ważne – jeżeli to generuje wyższe opłaty członek spółdzielni jest zobowiązany zgłosić ten fakt do spółdzielni (np. w mieszkaniu będzie mieszkać więcej osób niż dotychczas).
Spółdzielcze prawo do lokalu wygasa:
- z chwilą ustania członkostwa
- w wyniku podjętej uchwały przez spółdzielnię np. gdy lokator w rażący sposób wykracza przeciwko porządkowi domowemu, zalega z opłatami przez okres 6 miesięcy
Ważne ! Na pisemne żądanie członka spółdzielni któremu przysługuje spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu spółdzielnia mieszkaniowa jest zobowiązana do przeniesienia własności lokalu pod warunkiem dokonania spłaty przypadającej na ten lokal związanej z budową.
Koszt notariusza pokrywa członek spółdzielni : wynagrodzenie jak i koszty sądowe.
W przypadku lokali mieszkalnych w domach o specjalnym przeznaczeniu (starości czy dla inwalidów) statut spółdzielni może przewidywać ograniczenia możliwości przeniesienia własności lokalu.